Column: Inzet ervaringsdeskundigen geen bijzonderheid maar nieuwe normaal

 

 

Maar de verhalen die ik hoorde stemden mij ook droevig. Waarom moeten wij zo veel moeite doen om ervaringen van mensen meer op de voorgrond te krijgen? Hoe komt het dat in het hele sociale domein ervaringsdeskundigen tegenwoordig zo veel aandacht krijgen, maar dat het nog steeds bijzonder wordt gevonden? Welke deskundigheid is er normaal gesproken wel vanzelfsprekend aanwezig?

 

Het is een retorische vraag. Want we weten hoe de vanzelfsprekende deskundigheid eruitziet. Die komt vooral van beleidsmakers, professionele sociaal werkers en hun managers. Oftewel het ‘systeem’ waarvan veel mensen vinden dat die op te veel afstand van het werkelijke leven staat. Nou ja, volgens de filosoof en socioloog Habermas, die deze kloof al in de jaren ’80 beschreef.

 

Volgens hem gaat het er vooral om dat de rationaliteit van de systeemwereld te veel in de leefwereld is doorgedrongen, waardoor mensen een nummer zijn geworden. Je hoeft niet per se naar de wantoestanden bij de Belastingdienst te verwijzen om te weten dat er waarheid in zit. Marktwerking, wet- en regelgeving, geautomatiseerde processen, er is weinig voor nodig om kwetsbare mensen in de bureaucratie vast te laten lopen. Voor een menselijke benadering is te beperkte tijd of budget. Of ontbreekt het begrip, omdat beroepskrachten te veel vanuit hun eigen perspectief de problemen van anderen benaderen.

 

Daarom dus de inzet van ervaringsdeskundigen die vaak op vrijwillige basis ons als ‘beroepskrachten’ komen bijstaan om ons weer met de benen op de grond te zetten. Het is een beetje de wereld op zijn kop. Is het niet logisch dat mensen die kijk hebben om hun omgeving, kansen en problemen, kunnen aangeven wat ze zelf kunnen oppakken? Maar ook voor welke onderdelen ze hulp en ondersteuning van gemeente of maatschappelijke organisaties nodig hebben?

 

Op de bijeenkomst vertelt een spreker dat hij tijdens de behandeling van zijn eetstoornis vooral baat heeft gehad bij de hulpverleners die ook ervaringsdeskundigen zijn. Een andere bezoeker vertelt me dat de gemeente Amsterdam voor de ontwikkeling van de nieuwe buurtteams ook ervaringsdeskundigen inzet. Op die manier gaat hun ervaringskennis en het cliëntenperspectief deel uitmaken van de werkwijze van de teams.

 

Laten we hopen dat we tijdens onze gedwongen isolatie bewust zijn geworden van hoe (on)logisch de wereld in elkaar steekt. Zodat ook ervaringsdeskundigheid bij beleid, verbetertrajecten en uitvoering geen bijzonderheid meer is.