De schade van stigma

Die focus op een etiket of medische diagnose brengt het risico met zich mee, dat veel mensen je alleen maar beschouwen als iemand met problemen of klachten. En niet als volwaardig mens.

Natuurlijk ben je veel meer dan dat. Die stempels en het stigma (vooroordeel) zorgen voor allerlei aannames, waardoor cliënten voelen dat ze afwijken van de rest. Schaamte en een gevoel van minderwaardigheid zijn het gevolg. 

In de relatie tussen beroepskrachten en cliënten komen de effecten van stigmatiseren regelmatig naar voren. Sommige beroepskrachten benaderen een cliënt nog te vaak als iemand met een beperking. Heel ongelijkwaardig.

Worstelingen in het leven

Terwijl iedereen wel wat heeft meegemaakt of op de een of andere manier worstelt met het leven. Wat me zo raakt is, dat we nog steeds denken dat we als beroepskracht niet open kunnen zijn over wat we lastig vinden. We leggen dat liever neer bij ervaringsdeskundigen of de patiënt.

We leggen hiermee de last van deze worstelingen bij de patiënt neer in plaats van bij het mens zijn. Zo erkennen we niet dat ieder mens in zijn leven ontregeld kan raken als de situatie daartoe aanleiding geeft.

Bespreekbaar maken

Ik heb voor stigMAG met enorm veel verschillende mensen gesproken over wat zij moeilijk vinden in het leven. En wat bleek? Of je nu cliënt, hulpverlener of directeur bent,  iedereen kent moeilijke periodes in het leven. 

En er zijn evenveel mensen die het gevoel hebben niet te voldoen. Dat bespreekbaar maken zorgt voor zoveel gelijkwaardigheid en verbondenheid. Het delen van je kwetsbaarheid vraagt wel om moed. Dat is duidelijk. 

Puur emotie

Dat delen van je kwetsbaarheid durft niet iedereen aan. Ikzelf vroeger ook niet. Totdat ik last kreeg van allerlei lichamelijke klachten, zoals hyperventilatie en een brok in mijn keel. Ik heb na een lange medische zoektocht ontdekt dat er lichamelijk niets aan de hand was, maar dat ik last krijg van lichamelijke klachten als ik mijn emoties niet kan en mag toelaten.  

Ook ik worstel

Vanaf dat moment begon mijn zoektocht naar mezelf en werkte ik aan mijn persoonlijke ontwikkeling. In diezelfde tijd vond ik deze baan en begon ik een 'openheidsoffensief'. Mede dankzij alle mooie gesprekken die ik voerde.

Door meer van mijzelf te laten zien en de gesprekken op werk en met mijn familie, ontdekte ik dat heel veel mensen om me heen allerlei worstelingen en kwetsbaarheden hadden. Ze bespraken het alleen niet.

Openheid

Ik probeer te kijken naar wat mensen inspireert. Wat er zowel binnen als buiten de kaders van het zorg- en welzijnswerk gebeurt. Denk aan kunst, natuur, muziek en filosofie en hoe deze inzetbaar zijn om gesprekken over menselijke ervaringen te hebben.

Als we niet over stigma zouden praten, maar over menselijke emoties en ervaringen, zitten we dichter bij de kern en misschien wel bij de oplossing van het probleem."